ارزشيابي پيشرفت تحصيلي به عنوان يك تخصص

يكي از تخصص هاي مورد نياز دست اندركاران تعليم و تربيت در سطوح مختلف سازماني واجرائي ، برخوردار بودن از دانش و مهارت سنجش و ارزشيابي پيشرفت تحصيلي مي باشد كه فقدان آن در عرصه ي عمل و اجرا ، ناكارآمدي فرايند ياددهي – يادگيري را به دنبال خواهد داشت .1

لذا بايد گفت : تاثير ارزشيابي پيشرفت تحصيلي در ارتقاء بهره وري و بهبود اثر بخشي نظام تعليم و تربيت اجتناب پذير مي باشد .

ضرورت ارزشيابي آموزشي

در واقع قدمت اندازه گيري وارزشيابي آموزشي به آن زمان بر مي گردد كه براي اولين بار فردي به آموزش فرد ديگري پرداخته است .

در اينجا ماهيت آن ارزشيابي مد نظر ما نيست بلكه مراد ، بيان لازم و ملزوم بودن آموزش و ارزشيابي
بوا سطه ي همزماني و همگامي در تحولات عرصه هاي تعليم و تربيت است .

در تعريفي كه اغلب مربيان تربيتي از آموزش و پرورش مي كنند ، آن را به عنوان يك سلسله فعاليت هاي منظم مي دانند كه در جهت ايجاد تغييرات مطلوب در رفتار فراگير صورت مي گيرد .

با توجه به اين تعريف ، هرگز نمي توان بدون ا ندازه گيري وارزشيابي تغييرا ت ، ادعا نمود كه
آموزش صورت گرفته است .

به عبارتي مي توان ارزشيابي را شاهدي به نحوه ي آموزش و داوري بر ميزان يادگيري ( كه نتيجه آموزش است )‌ قلمداد كرد .2

جايگاه و نقش ارزشيابي پيشرفت تحصيلي در آموزش و يادگيري فرايند - مدار

هدف نهايي تعليم و تربيت ، انسان سازي و آينده سازي است . از آنجا كه آينده ي جوامع به دست انسانها ساخته مي شود ،هدف و رسالت اصلي تعليم و تربيت را بايد در انسان سازي جستجو
كرد …… كه بخش عمده ي آن به نهاد رسمي آموزش و پرورش و مدرسه سپرده شده است .

مهم ترين مسووليت مدرسه برنامه ريزي براي آموزش ويادگيري است .

براي آنكه آموزش به يادگيري منتج شود بايد براي آن برنامه ريزي شود .

طراحي آموزشي شامل كليه ي تجارب و فرصتهاي ياددهي و يادگيري است كه از جانب معلم به منظور ايجاد تغييرات مطلوب در رفتار فراگيران طراحي واجرا مي شود و بازده آن مورد ارزشيابي قرار
مي گيرد .

ارزشيابي پيشرفت تحصيلي به عنوان جزيي جدا ناشدني از فرايند ياددهي و يادگيري محسوب
مي شود كه هدف آن كشف مشكلات آموزش و يادگيري و برنامه ريزي براي رفع اين مشكلات
مي باشد .3

بد نيست در اينجا به تفاوت ديدگاه رفتارگرايان و ديدگاه شناختي پيرامون ارزشيابي بپردازيم .

در رويكردهاي رفتارگرايي ، ارزشيابي بيشتر به نتيجه ي بازده يادگيري توجه دارد و براي تعيين
ميزان پيشرفت يادگيرندگان و رسيدن به هدفهاي آموزشي به كار گرفته مي شود .

اين نوع ارزشيابي غالبا در پايان درس يا پايان يك دوره ي آموزشي اعمال مي شد تامعلوم شود چه مقدار از تغييرات مورد نظر ، در اعمال و رفتار فراگيران ظاهر شده است .

در اينجا فرايند تفكر و مؤلفه هاي آن مورد توجه قرار مي گيرد و تنها پاسخ دادن به محركهاي آموخته شده ، نشانه ي يادگيري و دست يافتن به يك هدف آموزشي محسوب مي شود .

ابزارهاي اندازه گيري و سنجش پيشرفت يادگيري غالبا بر آزمونهاي مداد و كاغذي تاكيد دارد كه در قالب پرسشهاي كليشه اي و حافظه اي ، يادگيري هاي پراكنده ي فراگيران را مورد ارزشيابي قرار مي دهد .

در رويكردهاي شناختي در كنار توجه به نتيجه و بازده يادگيري ، به فرايند يادگيري و
مجموعه ي فعاليتهاي ذهني كه يادگيرنده از طريق آنها به نتيجه رسيده است نيز توجه مي شود .

در اينجا صرفا ارزشيابي به ارائه ي پاسخهاي مورد انتظار از يادگيرنده ، بسنده نمي كند ، بلكه
مي خواهد بداند چرا و چگونه يادگيرنده به چنين نتايجي دست يافته است .

در ارزشيابي فرايند مدار ، ارزشيابي پيشرفت يادگيري به عنوان امري مستمر و پويا در نظر گرفته مي شود كه در تمام مراحل آموزش و يادگيري به كار گرفته مي شود و در واقع نقش تكويني دارد و هدف آن اصلاح و بهبود فرايند ياددهي - يادگيري مي باشد .

بهترين زمان براي اين نوع ارزشيابي ، زماني است كه فرايند آموزش و يادگيري در حال انجام است .

در اين رويكرد ، توصيف عملكرد يادگيرنده در هر مرحله از يادگيري كمك خواهد كرد تا يادگيرنده و معلم ، مشكلات آموزش و يادگيري را شناسايي نموده و براي رفع آنها اقدام كنند .

اين نوع ارزشيابي را مي توان به هر سه شيوه ي گفتاري ، نوشتاري و عملكردي و با استفاده از انواع ابزارهاي اندازه گيري و سنجش مانند بحث و گفتگو ، ارائه ي گزارش شفاهي ، پاسخ دادن به پرسشهاي كتبي ، اجراي
پروژه هاي پژوهشي و ….. مورد استفاده قرار داد .4

ويژگي ارزشيابي فرايند - مدار

اين نوع ارزشيابي صرفا به ارزشيابي از جانب معلم محدود نمي شود ، بلكه در كنار آن ، يادگيرنده به
خود ارزشيابي فردي ، گروهي و كلاسي مي پردازد واز اين طريق نقاط قوت و ضعف خويش ، گروه و كلاسي را كه در آن عضويت دارد روشن مي سازد .

نتابج ارزشيابي فرايند مدار ، نه تنها ميزان تحقق هدفهارا در هر مرحله از آموزش و يادگيري نشان مي دهد ، بلكه بازخورد آن ، زمينه ي اصلاحات لازم در برنامه ي درسي ، مواد آموزشي ، رسانه ها ، روشهاي تدريس و فرايند ارزشيابي پيشرفت تحصيلي را فراهم مي نمايد .5

آشنايي با پاره اي از مفاهيم ارزشيابي

الف - اندازه گيري ( Measurment ) :

فرايندي است كه تعيين مي كند يك شخص يا يك چيز ، چه مقدار از يك ويژگي برخوردار است . 6

دكتر حسن پاشا شريفي در اين مورد مي گويد :

انداره گيري يعني نسبت دادن اعداد به مقادير متفاوت خصايص افراد بر اساس يك قاعده ي معين . 7

ب – سنجش ( Assessment ) :

به معناي جمع آوري اطلاعات در مورد آموخته ها و فرايند يادگيري دانش آموزان به منظور كسب آگاهي از ميزان يادگيري و نيازهاي آموزشي آنان است .

اين جمع آوري اطلاعات مي تواند به شيوه هاي مختلف صورت پذيرد ، مانند :

مشاهده ي رفتار و ثبت مشهودات ، انجام محاسبه ، اجراي آزمون و …. 8

ج – آزمون ( Test ) :

وسيله يا ابزاري است كه براي اندازه گيري عملكرد آزمودني بكار مي رود .

آزمون ممكن است شامل مجموعه هايي از پرسش هاي امتحاني باشد . آزمون همچنين مي تواند شامل موقعيتي باشد كه دانش آموز در آن موقعيت يا انجام دادن يك كار يا يك تكليف ، ميزان توانايي و مهارت خود را نشان دهد . 9

د – امتحان ( Examination ) :

عبارت است از تعدادي سوال كه به صورت گزينش تصادفي از جامعه اي از سوال ها تهيه شده
و يا به عبارت ديگر يك وسيله يا روشي است كه در آن آزمودني ها با تعدادي از سوال هاي همخوان و هماهنگ با يكديگر مواجه مي گردند ، يا به انجام فعاليت هاي علمي وادار مي شوند كه در نتيجه ي اين شرايط و در خاتمه ي موقعيت ، مي توان از تواناييهاي افراد شركت كننده ي در امتحان مقايسه اي كمي به دست آورد . 10

دكتر پاشا شريفي ، امتحان را آزموني در مقياس وسيع تر تعريف نموده و آنرا معمولا شامل چند آزمون
مي داند كه اغلب به صورت رسمي انجام مي گيرد .

ه – ارزشيابي ( Evaluation ) :

ارزشيابي به يك فرايند نظام دار براي جمع آوري ، تحليل و تفسير اطلاعات گفته مي شود به اين منظور كه تعيين شود ، آيا هدفهاي مورد نظر تحقق يافته اند يا در حال تحقق يافتن هستند و به چه ميزاني ؟11

و – ارزشيابي پيشرفت تحصيلي : ( Academic achivement evaluation ) :

ارزشيابي پيشرفت تحصيلي عبارت است از سنجش عملكرد يادگيرندگان و مقايسه ي نتايج حاصل با هدفهاي آموزشي از پيش تعيين شده به منظور تصميم گيري در اين باره كه آيا فعاليت هاي آموزشي معلم و كوششهاي دانش آموزان به نتايج مطلوب انجاميده اند و به چه ميزاني ؟ 12

اصول و مفاهيم قابل تاكيد در ارزشيابي

Ø چون ارزشيابي حالت فرايندي دارد ، جريان آن متوقف د ر مرحله ي خاصي ازفعاليت يا فعاليتها
نمي باشد .

Ø فعاليت ارزشيابي ، نظامدار و هدفمند است ومراحل منظم ومستمر و منسجمي دارد كه بر اساس آن ، تحليل يافته ها و مقايسه ها صورت مي گيرد .

Ø نتيجه ي ارزشيابي ، داوري و تصميم گيري است ،در غير اين صورت فاقد ارزش اساسي و توجيه علمي است . 13

اهدافي كه ارزشيابي آموزشي در نظر دارد

با عنايت به اهميت ارزشيابي آموزشي ، مي توان اهداف زير را براي آن مطرح نمود :

Ø ارزشيابي آموزشي مي تواند به عنوان عاملي موثر در تشخيص شيوه ي صحيح تدريس و كمك به ارتقاء و اعتلاي آن ياري رسان معلم باشد .

Ø بر اساس نتايج حاصله از ارزشيابي آموزشي مي توان در انتخاب معلمان كارآمد و شيوه ي تدريس موثر تصميم گيري نمود .

Ø دانش آموزان نيز در اين زمينه بهره ور خواهند شد و از نتايج ارزشيا بي مي توانند به نقاط ضعف و قوت خود آگاهي پيدا نموده درصدد رفع يا تقويت آن نقاط باشند .

Ø ترسيم ضوابط خاص در زمينه ي ارائه ي شيوه هاي موثر تدريس

نقش ارزشيابي در برنامه درسي و پيشرفت تحصيلي

بحث ارزشيابي را مي توان از مهم ترين مباحث قلمرو برنامه ي درسي و پيشرفت تحصيلي دانست ، كه بطور بايسته مورد توجه قرار نگرفته است .

تا قبل از 1930 ، فعاليت و عملكرد يادگيرنده در فرايند يادگيري ، پايه و اساس ارزشيابي را تشكيل مي داد . بر همين اساس ، ميزان موفقيت يك برنامه ي درسي نيز باتوجه به ميزان موفقيت شاگردان در يادگيري محتواي آن برنامه ي درسي ، سنجيده مي شد .

براي نخستين بار ، درفاصله ي سالهاي 1930 تا 1940 ، رالف تايلر ، مساله ي ارزشيابي برنامه ي درسي را مطرح كرد .

او ارزشيابي برنامه ي درسي را در قالب ، اندازه گيري و سنجش پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مطرح نمود و معتقد بود كه در ارزشيابي يك برنامه ي درسي بايد به ارزشيابي بازده يا محصول برنامه بر اساس هدفهاي آن توجه شود .

ارزشيابي هدفهاي آموزشي زماني به اوج اهميت خود رسيد كه بلوم و همكارانش به طبقه بندي حيطه هاي يادگيري اقدام كردند و يادگيري هدفهاي تربيتي را در سه حيطه ي شناختي ، عاطفي و رواني – حركتي قرار دادند . هدف ارزشيابي ، فراهم كردن اساسي براي تصميم گيري در مورد نياز براي تغيير و راهنمايي است .

ارزشيابي مداوم اجازه ميدهد اصلاح يك برنامه ، ادامه داشته باشد و نيز ارزشيابي قادر است يك تصوير كلي از يك برنامه ، كه بايد شكل بگيرد ، ارائه دهد و قضاوت درباره ي اختصاصي بودن ( Rite ctiveness ) ، نتيجه بخش بودن ( Appropriateness ) و كارا بودن ( Efficiency ) برنامه ي مدرسه و فعاليتها را ممكن سازد . 14

اما به راستي سه مقوله ي مطرح شده در ارتباط با يك برنامه ، به ويژه در مدرسه چه زوايايي را شامل
مي شود ؟ چه مسائلي را مورد توجه قرار مي دهد ؟ و در نهايت محورهاي اساسي اين سه مقوله در كارآمدي يك برنامه چه خواهد بود ؟

در قسمتهاي زير به بحث هاي فوق از كلام دكتر رضا محمودي مي پردازم :

اختصاصي بودن يك برنامه :

اين مقوله موارد ذيل را مورد توجه قرار مي دهد :

Ø همانند كردن رشد نيازهاي يادگيري دانش آموزان .

Ø ويژگي ها و نيازهاي دانش آموزان را كه در اهداف گروه قرار دارد ، تشخيص مي دهد و برآورد مي كند .

Ø تجربيات و علايق زندگي دانش آموزان راتصديق مي كند و همانند مي نمايد .

Ø برنامه ريزي را ، هم براي يادگيري و هم براي ارزيابي تشريح مي كند .

Ø روي نتايج يادگيري مشترك تمركز مي كند و زمينه ي مشترك را تلفيق مي نمايد .

كارايي يك برنامه :

در زمينه ي كارايي موارد ذيل مد نظر قرار مي گيرد :

Ø مقاصد برنامه ها و فعاليتهاي مستند مدرسه را اتصال مي دهد .

Ø نيازهاي دانش آموزان ويژه را به هم مربوط مي كند .

Ø بر اساس تداوم ، بازخورد دانش آموزان تعديل شده است .

Ø منابع انساني ، فيزيكي و مطالب را فراهم مي كند .



نتيجه بخش بودن يك برنامه :

نتيجه بخش بودن اجزاء برنامه هاي مدرسه ، بوسيله ي گرد آوري داده ها و قضاوت درباره ي قلمرو راهبردهاي اجراي مسايل تربيتي و يادگيري دانش آموزان بشرح زير ارزيابي شده است :

Ø از برنامه مدرسه به عنوان يك سند پيروي مي شود .

Ø منابعي را شامل مي شود كه فرصتهاي يادگيري دانش آموزان را زياد مي كند .

Ø دانش آموزان در مراحل يادگيري به صورت فعال درگير هستند .

Ø دانش آموزان از آنچه ياد گرفته اند و فرصتها ، براي انعكاس و ارزيابي خود ، آگاه مي شوند .

Ø فرصتها و وقت كافي را براي دانش آموزان جهت ارائه نتايج يادگيري در زمينه هاي مورد نظر فراهم
مي كند .

Ø ارزيابي اي كه قادر است در مورد آنچه دانش آموزان از نتايج يادگيري ارائه داده اند ،
داوري كند را تشكيل مي دهد .

تجزيه و تحليل هدفهاي ارزشيابي :

الف – ايجاد رغبت وكسب عادات صحيح آموزشي توسط ارزشيابي قابل تحقق مي باشد .

ب - ارزشيابي به عنوان عاملي براي ارتقاي دانش آموزان مطرح است .

ج - ارزشيابي مي تواند وسيله اي براي بهبود و اصلاح فعاليتهاي آموزشي و روشهاي تدريس معلم باشد.

د – ارزشيابي محور مهمي در شناساندن هدفهاي آموزشي در فرايند تدريس است .

ه – نارساييهاي تدريس و آموزشي ، در سايه ي ارزشيابي قابل تشخيص و ترميم مي باشد .

اصول ورهنمودهايي در مورد سنجش وارزشيابي

با عنايت به مباحثي كه دكتر پاشا شريفي درويژه نامه ي شماره ي 11 پژوهشكده ي تعليم و تربيت مطرح نموده ، موارد ذيل مستفاد مي شود :

Ø ارزشيابي سنجش اساسي و جدايي ناپذير فرايند ياددهي ـ يادگيري مي باشد .

Ø ارزشيابي بايد به شيوه اي برنامه ريزي شده ، منطبق با هدفهاي برنامه و هم آهنگ با راهبردهاي تدريس و يادگيري به صورت مستمر انجام گيرد .

Ø سنجش و ارزشيابي بايد بر هدفهاي قصد شده ي برنامه هاي آموزشي استوار باشد وبراي انجام آن ، متناسب با مواد درسي و هدفهاي هر درس از انواع مختلف ابزارها ، فنون و راهبردهاي سنجش استفاده شود .

Ø در سنجش وارزشيابي ، نه تنها بازده و نتيجه ي يادگيري ، بلكه فرايند و راهبردهاي يادگيري
دانش آموزان ، تعيين و چگونگي و ابعاد كيفي يادگيري و روشهايي كه دانش آموزان براي رسيدن به نتايج يادگيري ، بكار مي بندند نيز بايد مورد توجه قرار گيرد .

Ø ابزارهاي سنجش و اندازه گيري و فنوني كه بكار بسته مي شود بايد به گونه اي باشد تا دانش آموزان فرصت يابند كه دانش ، مهارت ، توانايي ، نگرش و ديگر صلاحيتهاي آموخته شده ي خود را به راههاي مختلف نشان دهند .

آنچه معلم بايد در ارتباط با ارزشيابي بداند و رعايت نمايد

1. در ارزشيابي توسط معلم بايد تفكر و مهارت سطح بالاي دانش آموزان سنجيده شود نه
آموخته هاي طوطي وار آنان .

2. در ارزشيابي معلم بايد به تفاوتهاي فردي دانش آموزان عنايت ويژه شود و به جاي آنكه عملكرد
دانش آموزان باهم مقايسه شود موارد ذيل مد نظر قرار گيرد :

الف ـ مقايسه ي عملكرد دانش آموزان با اهداف آموزشي .

ب ـ مقايسه ي عملكرد دانش آموزان با عملكردهاي قبلي خودشان و توانايي هاي آنان .

3 . سوق دادن دانش آموزان به سوي آموختن مهارتهاي زندگي واقعي ، حل مسائل و معضلات اجتماعي و ايجاد روابط مناسب بين مدرسه و جامعه از محورهاي اساسي در ارزشيابي معلم بايد باشد .

4 . در ارزشيابي معلم بايد همكاري هاي گروهي و رشد اجتماعي جايگزين رقابتهاي فردي شود .

5 . پرورش توانايي خود سنجي وقضاوت در مورد عملكرد خود و ديگران بايد از ثمرات ارزشيابي معلم باشد .

قضاوت پيرامون عملكردهاي خود يكي از پيوندهاي استوار جامعه است كه مي تواند نقطه ي آغازين آن ازمدرسه باشد .

انواع ارزشيابي

1 . ارزشيابي آغازين ( preassessment ) :

اين نوع ارزشيابي همانگونه كه از نام آن نيز مشخص است ، نخستين ارزشيابي معلم است كه پيش از فعاليت هاي آموزشي او به اجرا در مي آيد .

معلم در اين نوع ارزشيابي به آموخته هاي پيشين دانش آموزان واقف مي گردد .

2 . ارزشيابي تكويني ( formative evaluation ) :

اين نوع ارزشيابي داراي تعاريف متعددي است كه در ذيل به پاره اي از آنها اشاره مي شود :

v آنچه عمدتا به منظور كمك به اصلاح موضوع مورد ارزشيابي ، يعني برنامه يا روش آموزشي ، مورد استفاده قرار مي گيرد ، ارزشيابي تكويني نام دارد .15

v ارزشيابي تكويني ، كه ارزشيابي منظم ومداومي است و براي تشخيص آموخته هاي دانش آموز
در پايان هر بخش يا هر فصل از برنامه و در طول سال تحصيلي انجام مي گيرد .16

v ارزشيابي تكويني عبارت است از قضاوت در مورد اطلاعات جمع آوري شده در طول فعاليت آموزشي كه به منظور تصميم گيري هاي بعدي و بهبود فرايند يادگيري صورت مي گيرد .17

v ارزشيابي تكويني يا مستمر با فرايند ياددهي ـ يادگيري يك پارچه مي شود و در سر تا سر
دوره ي آموزش تداوم مي يابد .اين نوع ارزشيابي ، هم بر فرايند يادگيري و هم به بازده يا
فرآورده هاي يادگيري تاكيد دارد . 18

3 . ارزشيابي پاياني ( تراكمي ) ( summative evaluation ) :

اداره ي كل سنجش وارزشيابي در جزوه ي منتشره ي خود ، ارزشيابي پاياني را به صورت ذيل تعريف نموده است :

Ø در ارزشيابي تراكمي ، تمام آموخته هاي دانش آموزان در طول يك دوره ي آموزشي تعيين
مي شود و هدف آن نمره دادن به دانش آموزان و قضاوت درباره ي اثر بخشي كار معلم و برنامه ي درسي با يكديگر است .

دكتر پاشا شريفي ، تعريف ذيل را براي ارزشيابي پاياني ( تركمي ) ارائه نموده است :

Ø ارزشيابي تراكمي اغلب در پايان دوره ي آموزشي يا واحد درسي انجام مي گيرد . هدف اين نوع ارزشيابي تعيين سطح دانش ، مهارت ، توانايي و نگرش پرورش يافته در يك دوره ي آموزشي بر اساس برنامه ي خاص و هدفهاي آموزشي از پيش تعيين شده است .

در نهايت عليرضا محمد ميرزايي ، براي ارزشيابي پاياني نقدي به صورت ذيل ارائه كرده است :

Ø ارزشيابي پاياني ( تراكمي ) كه در پايان هردوره ي آموزشي براي تشخيص آموخته ها ي دانش آموز از كل مفاهيم و مطالب كلي و مهارتهاي آموخته شده توسط دانش آموز در يك درس انجام مي گيرد .

نتايج ارزشيابي تشخيصي براي معلم و دانش آموز

ارزشيابي تشخيصي به معلم امكان مي دهد تا مطالب درسي و روشهاي آموزش را با سطح آموخته هاي پيشين و نيازهاي دانش آموزان تطبيق دهد و تجارب يادگيري مناسب را برايشان فراهم سازد . معلم بر اساس نتايج حاصل از ارزشيابي تشخيصي ، شكاف بين توانايي هاي فعلي دانش آموزان و پيش نيازهاي يادگيري مطالب جديد را از طريق آموزش جبراني و ترميمي پر مي كند . 19



ارزشيابي تشخيصي چه اهدافي را دنبال مي كند ؟

اهداف ارزشيابي تشخيصي عبارتند از :

Ø مشخص نمودن ميزان آموخته هاي دانش آموزان و معلومات آنان .

“ بديهي است اين شناسايي سنگ زير بناي آموزش هاي بعدي دانش آموزان خواهد بود . ”

Ø كشف و تشخيص معضلات ، مشكلات و نارسايي هاي آموزشي دانش آموزان .

Ø وجود مشكلات گوناگون آموزشي دردانش آموزان امري طبيعي و تقريبا اجتناب ناپذير مي باشد كه به
وسيله ي ارزشيابي تشخيصي مي توان به اين مشكلات پي برد و در جهت برطرف نمودن آنها برنامه ريزي مناسب طراحي نمود . ”

Ø اتخاذ برنامه ي مناسب همراه باتصميم گيري در جهت نوع آموزش لازم در راستاي برطرف نمودن نقاط ضعف آموزشي دانش آموزان .

نتايج ارزشيابي تكويني براي معلم و دانش آموز

Ø ايجاد بازخوردي براي معلم و دانش آموز كه در سايه ي آن مي توانند مشاهده كنند هدفهاي آموزشي تا چه اندازه تحقق يافته است .

Ø تصميم گيري معلم با استقاده از اين بازخورد ، در مورد انطباق برنامه و روشهاي آموزشي با سطح يادگيري و نيازهاي دانش آموزان .

Ø ايجاد فرصت براي دانش آموزان در جهت توجه نسبت به آنچه ياد مي گيرند و مهارت ها و
توانايي هاي فكري خود را پرورش دهند .

Ø ايجاد امكان براي دانش آموزان در جهت كسب آگاهي از نقاط ضعف و قوت خود براي رسيدن به اهداف آموزشي ، رفع نارساييها و پرورش و تقويت جنبه هاي مثبت توانايي هاي خود .

هدفهاي ارزشيابي تكويني 20

الف ـ آگاهي از كيفيت برنامه ي درسي و پيشرفت آن .

ب ـ بررسي روشهاي تدريس معلم و كيفيت يادگيري دانش آموز و راهنمايي او و اصلاح تدريجي
فرايند آموزش و يادگيري .

ج ـ به دست آوردن نمرات و قضاوت درباره ي فراگيري مرحله به مرحله دانش آموز در
چهار چوب هدفهاي جزيي و رفتاري آن بخش .

ويژگي ارزشيابي پاياني 21

اين نوع ارزشيابي در جهت هدفهاي كلي انجام مي شود و منظور از انجام اين نوع ارزشيابي ، تشخيص مهارت هاي آموخته شده و تعيين استعدادها و پيش بيني احتمال موفقيت در كلاس ها و يا دوره هاي بعدي است .

ارزشيابي پاياني مي تواند مورد تجزيه و تحليل دست اندركاران واحدهاي آموزشي قرار گيرد
تا با اتخاذ تصميم گيري مناسب واحد آموزشي را درمسير مطلوب خود قرار دهد .


منابع
ارزشيابي در مدارس از عليرضا محمدميرزايي -مجموعه رويه هاي سنجش وارزشيابي از اداره كل سنجش

خلاصه مقالات همايش ارزشيابي در خدمت تعليم وتربيت به اهتمام دفتر ارزشيابي تحصيلي وتربيتي

پژوهش نامه آموزشي شماره 11 از پژوهشكده تعليم وتربيت - مجموعه جزوات آموزشي سنجش وارزشيابي

شماره 1 از معاونت آموزش وپرورش عمومي استان فارس -تجارب ومطالعات مولف پيرامون سنجش وارزشيابي